Σύμφωνα με την πρόταση– η οποία απασχόλησε το συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης την περασμένη εβδομάδα- προβλέπεται αύξηση από το 2028 κατά 139% του ειδικού φόρου κατανάλωσης, στα 215 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα, από 90 ευρώ που επιβάλλεται σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι η τελική τιμή ενός πακέτου 20 τσιγάρων, που στην Ελλάδα σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 4,60 ευρώ και περιέχει φόρους περίπου 3,74 ευρώ (81,3% της τιμής), θα μπορούσε να φτάσει ή και να ξεπεράσει και τα 7 ευρώ ανά πακέτο, αν δεν απορροφήσουν μέρος της αύξησης οι εταιρείες που τα εμπορεύονται.

Στα θερμαινόμενα τσιγάρα, ο ελάχιστος ΕΦΚ θα πρέπει – σύμφωνα με το σχέδιο- να ανέβει σταδιακά από τα 88 ευρώ ανά 1.000 τεμάχια, στα 155 ευρώ. Όσο για το υγρό, που χρησιμοποιείται στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, από 10 λεπτά ανά χιλιοστόλιτρο σήμερα, ο ΕΦΚ θα «σκαρφαλώσει» σταδιακά στα 36 λεπτά.

Από το καλοκαίρι, η Κομισιόν έχει ανάψει «πράσινο» στην πρόταση για αναθεώρηση της Οδηγίας, που αφορά στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης επί των καπνικών, επικαλούμενη το αμετάβλητο του σχετικού πλαισίου εδώ και 15 χρόνια, και πρωτίστως την προστασία της δημόσιας υγείας.

Οι επερχόμενες αλλαγές δεν είναι καθόλου άσχετες και με τον κοινοτικό προϋπολογισμό και ειδικότερα τις νέες πηγές εσόδων που αναζητούνται, με την αύξηση των ΕΦΚ επί των καπνικών να είναι μια πρόσφορη λύση.

Με το σημερινό καθεστώς, ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης που επιβάλλεται στα τσιγάρα πρέπει να αντιπροσωπεύει σε κάθε κράτος- μέλος τουλάχιστον το 60% της σταθμισμένης μέσης λιανικής τιμής πώλησης (WAP) και να μην είναι μικρότερος από 90 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα. Στην πράξη, καμία χώρα δεν βρίσκεται σε αυτά τα ελάχιστα όρια φορολογίας. Για παράδειγμα, υπάρχουν χώρες με υπερδιπλάσιο ΕΦΚ, όπως η Ιρλανδία, η Γαλλία, η Ολλανδία, οι οποίες υποφέρουν, όμως, από το λαθρεμπόριο καπνικών.

Η Ελλάδα παρά τις αναθεωρήσεις των προηγούμενων ετών, κινείται λίγο πιο πάνω από τα ισχύοντα ελάχιστα όρια και συγκεκριμένα στα 117,50 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό υπολογίζονται σε κάτι παραπάνω από 2,3 δισ. ευρώ.

Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, μιλώντας στην συνεδρίαση του τελευταίου ECOFIN την περασμένη εβδομάδα, αφού έθεσε ζήτημα ύπαρξης μεγαλύτερης μεταβατικής περιόδου, για να μην προκληθεί σοκ στην αγορά και τους καταναλωτές, ανέδειξε και το μείζον ζήτημα του λαθρεμπορίου. Σημείωσε ότι η υπέρμετρη αύξηση της φορολογίας ευνοεί τα διεθνή κυκλώματα λαθρεμπορίας.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ετήσιας Έκθεσης της KPMG, το 2024, η κατανάλωση παράνομων τσιγάρων στην Ελλάδα έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Συγκεκριμένα, το ποσοστό των παράνομων τσιγάρων εκτιμάται στο 17,5% της συνολικής κατανάλωσης τσιγάρων, μειωμένο κατά 6,2 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το 2023 (23,7%). Συνολικά, καταναλώθηκαν 2,5 δισ. παράνομα τσιγάρα, ενώ τα χαμένα έσοδα για τα δημόσια ταμεία υπολογίζονται σε 438 εκατ. ευρώ για το 2024, όταν το 2023 είχαν ξεπεράσει τα 620 εκατ. ευρώ.