Όχι, δεν ξύπνησε κάποιος και είπε να θέσει αυτό το ερώτημα προς όλη την ανθρωπότητα. Το ερώτημα προέρχεται από την υποψήφια για Όσκαρ ταινία του 2016, με τίτλο The Martian (ο Αρειανός), στην οποία, ο πρωταγωνιστής Ματ Ντέιμον, βρίσκεται εγκαταλελειμμένος στον «κόκκινο» πλανήτη, έχοντας μοναδική τροφή, πατάτες.

Σε παρόμοιο κλίμα, ο Αυστραλός, ¶ντριου Τέιλορ, χαρακτηρίζοντας το 2016, «χρονιά της πατάτας» αποφάσισε να τρώει για ένα χρόνο μόνο πατάτες! Φυσικά εγείρονται ερωτήματα από την επιλογή του Τέιλορ, ο οποίος μέσα στον πρώτο μήνα της περίεργης διατροφής του έχασε 10 κιλά. Είναι η πατάτα η καλύτερη τροφή που θα μπορούσε να διαλέξει; Τι συμβαίνει στον οργανισμό όταν γίνεται κάτι τέτοιο; Θα ξεμείνει το σώμα του από θρεπτικές ουσίες;

Πρωτεΐνη και λίπος

Τρώγοντας περίπου τρία κιλά πατάτας σε ημερήσια βάση, ο οργανισμός λαμβάνει περίπου 2000 θερμίδες, που είναι μια ικανοποιητική ποσότητα για έναν άντρα βάρους περίπου 90 κιλών. Ενώ οι πατάτες είναι πηγή πλούσια σε υδατάνθρακες και φυτικές ίνες, υπάρχει ένα θέμα με την πρωτεΐνη, καθώς, η προαναφεθείσα ποσότητα περιέχει 60 γραμμάρια πρωτεΐνης, που για έναν άντρα 120 κιλών, είναι τα δύο τρίτα της ποσότητας που χρειάζεται. Επίσης οι πατάτες είναι φαγητό χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος καθώς τα τρία κιλά, αποδίδουν μόλις 9 γραμμάρια λίπους, κι έτσι μια έλλειψη λίπους καθιστά δύσκολη την απορρόφηση των βιταμινών A, D, E και K.

Βιταμίνες και μεταλλικά στοιχεία

Από άποψη βιταμινών, οι πατάτες θα μπορούσαν να καλύψουν τον Τέιλορ στη διάρκεια του έτους, εκτός από δυο. Βιταμίνη D και B12. Αν αναλογιστούμε ότι η βιταμίνη D μπορεί να παρασχεθεί στον οργανισμό από τον ήλιο, τότε το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος που τρώει μόνο πατάτα είναι η βιταμίνη B12, καθώς τα αποθέματα του οργανισμού δεν θα αντέξουν για πολύ. Και τι σημαίνει αυτό; Ο Τέιλορ, θα εμφανίσει αναιμία και πιθανώς μη αναστρέψιμη βλάβη στα νεύρα του.

Εκτός αυτού, η διατροφή του Τέιλορ, θα του παράσχει 6mg ψευδαργύρου, κάτι που φυσικά δεν επαρκεί σε ημερίσια βάση, καθώς ο οργανισμός του θα χρειαστεί μέχρι 9,5mg. Η έλλειψη ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της αποτελεσματικότητας του ανοσοποιητικού συστήματος, μειωμένη αντίδραση στο κλείσιμο των πληγών και πιθανώς απώλεια γευστικών θυλάκων στη γλώσσα. ¶λλα μεταλλικά στοιχεία που πρόκειται να στερηθεί ένας οργανισμός από τη δίαιτα με πατάτα είναι το χλώριο, το ιώδιο και το σελήνιο. Η συστηματική έλλειψη του τελευταίου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη αναπαραγωγική αποτελεσματικότητα, όπως και πρόβλημα στο θυρεοειδή.

Υπάρχει κάτι καλύτερο από τις πατάτες;

Φυσικά και όχι. Το να ακολουθεί κάποιος δίαιτες που αποτελούνται από μια τροφή, είναι σίγουρο ότι θα οδηγήσει σε μειωμένη πρόσληψη κάποιων στοιχείων, κάτι που με τη σειρά του θα προκαλέσει ίσως και σοβαρά και μη αναστρέψιμα προβλήματα.

Το «πράσινο» δεν είναι και υγιές

Αυτό το επιβεβαιώνει και η σολανίνη, ένα πικρό δηλητηριώδες γλυκο-αλκαλοειδές, που προέρχεται από τους νεαρούς βλαστούς πατατών και μπορεί να προκαλέσει δηλητηρίαση, αν υπάρχει σε μεγάλη συγκέντρωση. Στις εμπορικές ποικιλίες πατάτας καταγράφονται τα επίπεδα σολανίνης, και οι πιο πολλές έχουν περιεκτικότητα σε σολανίνη λιγότερο από 0.2mg/g. Εντούτοις οι πατάτες που έχουν εκτεθεί σε φως και έχουν αρχίσει να πρασινίζουν μπορούν να παρουσιάσουν συγκεντρώσεις 1 mg/g ή περισσότερο. Σε αυτές τις καταστάσεις μια ενιαία μη αποφλοιωμένη πατάτα μπορεί να αποτελέσει επικίνδυνη δόση.

Τρώμε για να ζούμε ή ζούμε για να τρώμε;

Ένα φαγητό δεν είναι αρκετό, όμως δεν χρειάζεται να τρώμε και ολόκληρη την γκάμα τροφίμων του πλανήτη. Το φαγητό, μέχρι πριν από μερικές δεκάδες χρόνια, ήταν μια μορφή να παρέχεται «καύσιμο» στον οργανισμό. Αντιθέτως, στις μέρες μας, το φαγητό έχει μετατραπεί σε μέσο απόλαυσης και διασκέδασης κάτι που ενδόμυχα ωθεί τον άνθρωπο σε μεγαλύτερη κατανάλωση, για να πετύχει το επιθυμητό επίπεδο απόλαυσης. Συνεπώς η σχέση που έχουμε με το φαγητό μπορεί να λέει πολλά για το πόσο σωστή είναι η διατροφή μας...