Στο επίκεντρο των συζητήσεων βρίσκεται το υπόγειο πυρηνικό συγκρότημα της Φόρντοου, ένα από τα πλέον θωρακισμένα και δυσπρόσιτα σημεία του ιρανικού προγράμματος εμπλουτισμού ουρανίου. Η MOAB (Mother of all bombs), με την τρομακτική ισχύ και τον ψυχολογικό της αντίκτυπο, εμφανίζεται ως ένα από τα λίγα μη-πυρηνικά μέσα που θα μπορούσαν να πλήξουν αποτελεσματικά μια τόσο βαθιά οχυρωμένη εγκατάσταση.

Αν και επισήμως δεν υπάρχει επιβεβαίωση, οι διαρροές από στρατιωτικές πηγές τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ισραήλ εντείνουν τα σενάρια περί «χειρουργικών πληγμάτων» σε πυρηνικές υποδομές του Ιράν, εφόσον δεν σημειωθεί πρόοδος στη διπλωματία. Σε αυτό το κλίμα αυξανόμενης αβεβαιότητας και στρατιωτικού τυχοδιωκτισμού, το όνομα της MOAB επιστρέφει στο προσκήνιο — όχι ως ιστορική αναδρομή, αλλά ως δυνητικό εργαλείο σε μια κρίση που μπορεί να αλλάξει ριζικά την ισορροπία στη Μέση Ανατολή.

Η βόμβα MOAB

Στην κορυφή της λίστας των πιο καταστροφικών συμβατικών όπλων παγκοσμίως, στέκεται το GBU-43/B, ευρύτερα γνωστό ως Mother of All Bombs (MOAB). Πρόκειται για ένα γιγαντιαίο όπλο αέρος-εδάφους, το ισχυρότερο μη-πυρηνικό βλήμα που διαθέτουν οι Ένοπλες Δυνάμεις των ΗΠΑ. Ο τίτλος του – «Μητέρα όλων των βομβών» – δεν είναι καθόλου υπερβολικός. Το MOAB είναι η επιτομή της ισχύος και της τεχνολογικής υπεροχής, σχεδιασμένο να προκαλεί μαζική καταστροφή, να τρομοκρατεί και να παραλύει τον εχθρό, ακόμη και πριν από τη μάχη.

Η βόμβα MOAB έχει μήκος περίπου 9 μέτρα, διάμετρο 1 μέτρο και ζυγίζει περίπου 9.800 κιλά, εκ των οποίων τα 8.500 κιλά είναι εκρηκτική ύλη τύπου H6 – ένα μίγμα RDX, TNT και σκόνης αλουμινίου, με πολύ μεγαλύτερη ισχύ από το καθαρό TNT. Δεν εκτοξεύεται από συμβατικά αεροπλάνα μάχης, αλλά απελευθερώνεται από το εσωτερικό μεταγωγικών αεροσκαφών τύπου C-130 Hercules, εξασφαλίζοντας τη σταθερότητα και τον απαιτούμενο χώρο για την απελευθέρωσή της. Η MOAB καθοδηγείται μέσω GPS, γεγονός που της δίνει εξαιρετική ακρίβεια στην προσβολή στόχων. Δεν διεισδύει στο έδαφος, αλλά εκρήγνυται πάνω από τον στόχο, προκαλώντας τεράστιο ωστικό κύμα που ισοπεδώνει επιφανειακές εγκαταστάσεις, σπηλιές, χαρακώματα και υπόγειες υποδομές.

Η πρώτη – και μοναδική – χρήση στο Αφγανιστάν

Το MOAB χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά επιχειρησιακά στις 13 Απριλίου 2017, σε μια επιχείρηση του αμερικανικού στρατού στην επαρχία Νανγκαρχάρ του Αφγανιστάν, κοντά στα σύνορα με το Πακιστάν. Ο στόχος ήταν ένα σύμπλεγμα υπόγειων σηράγγων και οχυρωμένων θέσεων που χρησιμοποιούσε το παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους (ISIS-K). Η έκρηξη είχε τέτοια ένταση που έγινε αισθητή σε απόσταση αρκετών χιλιομέτρων.

Σύμφωνα με το Πεντάγωνο, η MOAB εξόντωσε περίπου 94 μαχητές του ISIS και κατέστρεψε πλήρως τις εγκαταστάσεις τους, χωρίς να προκληθούν απώλειες σε αμάχους. Παρά την επιτυχία της επιχείρησης, η χρήση του όπλου προκάλεσε παγκόσμια ανησυχία και αναζωπύρωσε τις συζητήσεις για την ηθική της χρήσης τέτοιας ισχύος σε συμβατικό πόλεμο.

Όπλο ψυχολογικού πολέμου

Πέρα από την καθαρά καταστροφική του ισχύ, το MOAB λειτουργεί και ως εργαλείο ψυχολογικού πολέμου. Η εντυπωσιακή ονομασία του, το τεράστιο μέγεθος και η φήμη που το συνοδεύει δημιουργούν ένα κλίμα τρόμου στους εχθρούς και εντυπωσιασμού στο εσωτερικό της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ανάπτυξή του έγινε εν μέσω του πολέμου στο Ιράκ (2003), χωρίς ποτέ να χρησιμοποιηθεί τότε – λειτουργούσε περισσότερο ως απειλή και επίδειξη δύναμης παρά ως επιχειρησιακό όπλο.