
Ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης με την ονομασία AlphaFold, που αναπτύχθηκε από τη βρετανική εταιρεία DeepMind, θυγατρική της Google, κατάφερε για πρώτη φορά να λύσει ένα από τα μεγάλα μυστήρια της βιολογίας εδώ και δεκαετίες: να προβλέπει γρήγορα και με ακρίβεια πώς θα αναδιπλωθούν οι πρωτεΐνες, ποιο τρισδιάστατο σχήμα θα πάρουν και άρα ποια θα είναι η λειτουργία τους.
Το επίτευγμα, που χαρακτηρίσθηκε ορόσημο από τον επιστημονικό κόσμο, θα βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση διαφόρων ασθενειών και στην επιτάχυνση της ανάπτυξης νέων φαρμάκων, μεταξύ άλλων για την Covid-19.
Σε ένα σχετικό διαγωνισμό, το «έξυπνο» σύστημα AlphaFold νίκησε, καθώς μπόρεσε γρήγορα να προβλέψει σωστά τουλάχιστον τα δύο τρίτα της δομής των πρωτεϊνών, με βάση μόνο την αρχική αλληλουχία (αλυσίδα) των αμινοξέων τους, κάτι που για να το πετύχουν οι άνθρωποι, χρειάζονται δαπανηρές και χρονοβόρες διαδικασίες στο εργαστήριο. Μέσα σε λίγες μέρες, ο αλγόριθμος έκανε δουλειά που οι επιστήμονες θέλουν χρόνια στο εργαστήριο τους.
«Έμεινα πραγματικά έκθαμβος, όταν το είδα. Δεν περίμενα ποτέ να το δω όσο ζούσα», δήλωσε ο δομικός βιολόγος δρ Τζον Μουλτ του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ, ένας από τους διοργανωτές του διεθνούς επιστημονικού διαγωνισμού CASP (Critical Assessment of protein Structure Prediction), που ξεκίνησε το 2004 και γίνεται ανά διετία.
Ζωτικός ρόλος
Οι δεκάδες χιλιάδες διαφορετικές πρωτεΐνες παίζουν ζωτικό ρόλο στην υγεία και στις ασθένειες του σώματος, καθώς τα κύτταρα φτιάχνονται από πρωτεΐνες, το πολύπλοκο σχήμα των οποίων παίζει σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, ο κορονοϊός που προκαλεί τη νόσο Covid-19, εισδύει στα ανθρώπινα κύτταρα, επειδή μια προεξέχουσα πρωτεΐνη-ακίδα που διαθέτει, ταιριάζει δομικά -όπως το κλειδί σε μια κλειδαριά- με μια πρωτεΐνη-υποδοχέα στα κύτταρα μας.
Το σχήμα κάθε πρωτεΐνης καθορίζεται από την αλληλουχία 20 διαφορετικών αμινοξέων, που σχηματίζουν αλυσίδες για να φτιάξουν τις πρωτεΐνες (για τη σχετική ανακάλυψη δόθηκε το 1972 το Νόμπελ στον Κρίστιαν 'Ανφινσεν). Είναι εύκολο για τους βιολόγους να «διαβάσουν» αυτή την αλληλουχία, καθώς καθορίζεται από το DNA που την κωδικοποιεί, αλλά σχεδόν αδύνατο -παρά τις προσπάθειες μισού αιώνα περίπου- να προβλεφθεί το σχήμα μιας πρωτεΐνης με βάση τα δεκάδες ή εκατοντάδες αμινοξέα της.
Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες καταφεύγουν σε πειραματικές τεχνικές, όπως η κρυσταλλογραφία ακτίνων-Χ, η μικροσκοπία κρυο-ηλεκτρονίων και η φασματοσκοπία MMR, που όμως είναι πάρα πολύ δύσκολες, καθώς χρειάζονται μήνες ή χρόνια και δεν δουλεύουν πάντα σωστά. Όμως το νέο σύστημα βαθιάς μάθησης AlphaFold, που άρχισε να δοκιμάζεται το 2018 και έκτοτε βελτιώθηκε σημαντικά, μπορεί πλέον να συσχετίσει κάθε αλληλουχία αμινοξέων με μια διαφορετική πρωτεϊνική δομή. Πάντως έχει ακόμη περιθώρια βελτίωσης, καθώς π.χ. δεν τα πάει τόσο καλά με τις πρωτεΐνες των οποίων η δομή επηρεάζεται από αλληλεπιδράσεις με άλλες πρωτεΐνες.
Όπως δήλωσε ο εξελικτικός βιολόγος Αντρέι Λούπας του γερμανικού Ινστιτούτου Αναπτυξιακής Βιολογίας Μαξ Πλανκ, τα επόμενα λίγα χρόνια οι ερευνητές θα συνεχίσουν να «τσεκάρουν» οι ίδιοι την ακρίβεια των προβλέψεων του AlphaFold, αλλά μετά θα εξαρτιούνται αποκλειστικά από τους υπολογισμούς της τεχνητής νοημοσύνης. Όπως είπε, η πραγματική επανάσταση θα συμβεί, όταν πλέον οι επιστήμονες θα μπορούν να χρησιμοποιούν μόνο τους υπολογιστές για να προβλέπουν πώς οι πρωτεΐνες αλληλεπιδρούν με άλλα μόρια. «Αυτό θα αλλάξει τελείως το πρόσωπο της ιατρικής», εκτίμησε.
Ήδη, για παράδειγμα, ο αλγόριθμος AlphaFold προέβλεψε σωστά τα σχήματα αρκετών πρωτεϊνών του κορωνοϊού SARS-CoV-2. Στο μέλλον θα έχει πιθανώς την ικανότητα να προβλέπει ποια από τα χιλιάδες υπάρχοντα φάρμακα προσδένονται σωστά σε αυτές τις πρωτεΐνες, άρα μπορεί να έχουν θεραπευτική δράση, χωρίς να χρειάζεται οι επιστήμονες να κάνουν πανάκριβα και πολύπλοκα πειράματα όπως τώρα.
Προς το παρόν, σύμφωνα με το "New Scientist", το BBC και το "Science", οι δημιουργοί του AlphaFold δεν έχουν αποκαλύψει πολλές λεπτομέρειες για το σύστημα τους, αλλά δήλωσαν ότι σύντομα θα κάνουν σχετική επιστημονική δημοσίευση. Η DeepMind δεν έχει ακόμη διευκρινίσει με ποιο τρόπο οι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο θα μπορούν να αξιοποιήσουν το νέο σύστημα, αλλά υποσχέθηκε να διασφαλίσει ευρεία πρόσβαση.
Πηγή: http://www.cnn.gr/kosmos/story/245071/viologia-telos-se-ena-mystirio-dekaetion-xari-se-ena-systima-texnitis-noimosynis
Φωτιά στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης
Ήχησε το 112

Με... αστειάκια για τους μετανάστες εγκαινίασε το «Alligator Alcatraz» ο Τραμπ
«Θα τους μάθουμε να τρέχουν μακριά από αλιγάτορες, δεν πρέπει να πηγαίνεις ευθεία, αλλά να κάνεις ζιγκ-ζαγκ»!

Taste Atlas: Η ελληνική κουζίνα είναι η καλύτερη στον κόσμο
Ποιες άλλες είναι στη 10άδα

Τραγωδία στην Πάτρα: Νεκρό άτομο με αναπηρία από φωτιά σε διαμέρισμα
Στο σημείο έσπευσαν άμεσα 6 οχήματα της Πυροσβεστικής με 13 άνδρες

Ο Τραμπ δεν αποκλείει ότι θα απελάσει τον Ελον Μασκ
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε επίσης ότι «ίσως χρειαστεί να στείλουμε το DOGE πάνω στον Έλον»

Νέοι αποκαλυπτικοί διάλογοι για τον ΟΠΕΚΕΠΕ: «Να γ@μ@θ@ι ο υπουργός και όλοι»
Αναλυτικά οι διάλογοι ανάμεσα στους εμπλεκόμενους

Ένα δίχρονο παιδί πέθανε στην Ισπανία αφού ο πατέρας του το άφησε μέσα στο αυτοκίνητο, σταθμευμένο στον ήλιο εν μέσω καύσωνα
Η θερμοκρασία έφτασε τους 32° Κελσίου υπό σκιά στη Μπαλς σήμερα το πρωί

Οι πρωτόγονοι Ευρωπαίοι ήταν σκουρόχρωμοι με γαλάζια μάτια αποκάλυψε αναβίωση κρανίου ηλικίας 10.500 ετών
Ανήκε σε γυναίκα που πέθανε σε ηλικία μεταξύ 35 και 60 ετών

Το Euronext κατέθεσε πρόταση να αγοράσει το Χρηματιστήριο Αθηνών
Στην Αθήνα η διοίκηση του Euronext

Γύριζαν ταινία ποpνό στον Πλαταμώνα και συνέλαβαν τους 2 Αφρικανούς πρωταγωνιστές για πλανόδιους μικροπωλητές
Δεν ξεφεύγει τίποτα από την ΑΑΔΕ...

Wimbledon: Ο απίθανος πόντος του Φονίνι επί του Αλκαράθ που έκανε το κοινό να ουρλιάζει - Βίντεο
Συγκλονιστικό θέαμα για τους φίλους του τένις στη μεγάλη μάχη της πρεμιέρας του Wimbledon.

Τραγωδία στην Πιερία: Νεκρή 14χρονη που έπεσε από γέφυρα
Η 14χρονη είχε μεταφερθεί σε νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, όπου και κατέληξε

Τούρκος βίασε γυναίκα σε παραλία του Λαυρίου - Το αποτύπωμα που τον πρόδωσε
Είναι σεσημασμένος για βιασμό και ληστεία

Χανιά: Κατέληξε η 34χρονη που υπέστη ανακοπή ενώ διασκέδαζε σε νυχτερινό κέντρο
Η άτυχη γυναίκα είχε μεταφερθεί σε κρίσιμη κατάσταση στο Νοσοκομείο Χανίων τα ξημερώματα της Κυριακής και από την πρώτη στιγμή νοσηλεύτηκε στη ΜΕΘ, ωστόσο δεν κατέστη δυνατόν να επανέλθει

Σοκ στη Ρόδο: 94χρονος κατηγορείται για ασελγείς πράξεις σε 16χρονο αγόρι
Μετά την καταγγελία, ο ηλικιωμένος άνδρας συνελήφθη

Λάρισα: Κατέληξε η 18χρονη που είχε καταρρεύσει σε γυμναστήριο
H νεαρή κοπέλα υπέστη ανεύρυσμα

Γιατρός έσωσε άνδρα στο αεροδρόμιο Ρόδου: «Πριν 10 ημέρες είχα κάνει επανάληψη τις πρώτες βοήθειες»
Η Όλγα Τζέτζη, η παιδίατρος που έσωσε τον 65χρονο, έτυχε να βρίσκεται στο σημείο αφού επέστρεφε από ένα συνέδριο.

Σάμος: Αγριος ξυλοδαρμός 19χρονου όταν ζήτησε από παρέα να σταματήσει να ενοχλεί νεαρό - Νοσηλεύεται με κάταγμα κρανίου
«Τους έλεγε να σταματήσουν και αυτοί συνέχισαν να τον κλωτσάνε, όλα τα χτυπήματα τα έχει δεχθεί στο πρόσωπο» περιέγραψε η μητέρα του

Καύσωνας: Σε συναγερμό η Ευρώπη - Η ακραία ζέστη είναι «το νέο φυσιολογικό», λέει ο επικεφαλής του ΟΗΕ
Οι αρχές εκδίδουν προειδοποιήσεις για την υγεία των κατοίκων και παίρνουν μέτρα για τον κίνδυνο πυρκαγιών

Πότε αρχίζουν οι εκπτώσεις 2025 - Ποια Κυριακή θα είναι ανοιχτά τα καταστήματα
Αντίστροφη μέτρηση για εκπτώσεις: Πότε αρχίζουν και ποια είναι η εικόνα στην αγορά

Πατέρας πήδηξε από κρουαζιερόπλοιο της Disney για να σώσει την κόρη του που είχε πέσει στη θάλασσα
Δείτε βίντεο

Απαλλαγή του Φιλιππίδη λόγω αμφιβολιών και για τη δεύτερη κατηγορία προτείνει ο εισαγγελέας
Ο Εισαγγελέας παρέθεσε «26 αντιφάσεις» στη μαρτυρία της γυναίκας - «Μας δίνουν την εικόνα ενός βιαστή για γέλια» είπε

Απεργία: «Κατεβάζουν ρολά» από σήμερα συνεργεία Ι.Χ λόγω του ψηφιακού πελατολογίου
Αντιδρούν συνεργεία, πλυντήρια, πάρκινγκ και ενοικιάσεις οχημάτων στο νέο υποχρεωτικό σύστημα της ΑΑΔΕ

Ποια Τεχνητή Νοημοσύνη; Ο Ζούκερμπεργκ ρίχνει εκατοντάδες δισεκατομμύρια στην κούρσα της υπερνοημοσύνης
Bloomberg: Η κούρσα για την υπερνοημοσύνη μόλις ξεκίνησε και ο Ζούκερμπεργκ δείχνει αποφασισμένος να βάλει τη Meta στην κορυφή της πιο κρίσιμης τεχνολογίας των επόμενων δεκαετιών

Στα «μανταλάκια» 28.000 μεγαλοοφειλέτες του Δημοσίου – Στη φόρα ΑΦΜ, διευθύνσεις και ποσά
Ονόματα, διευθύνσεις και εκατομμύρια σε χρέη «κρέμασε» η ΑΑΔΕ

Μεγάλη φωτιά σε εργοστάσιο στα Μέγαρα
Η πυρκαγιά καίει σε εργοστάσιο πλαστικών των Μεγάρων, θέση Παπά-Περιβόλι και κοντά στην Ιερά Μονή Παναχράντου

Το «κορίτσι από το Αφγανιστάν»: Πού βρίσκεται σήμερα το πρόσωπο της εμβληματικής φωτογραφίας του National Geographic
Η Σαρμπάτ Γκούλα σε ηλικία 12 ετών έγινε η «πιο αναγνωρισμένη φωτογραφία» στην ιστορία του National Geographic

Ηράκλειο: Φωτιά σε ξενοδοχείο της Χερσονήσου - Ξεκίνησε από ηλεκτρολογικό πίνακα
Για προληπτικούς λόγους το ξενοδοχείο εκκενώθηκε

Σοβαρό τροχαίο στην Εγνατία Οδό: Επτά τραυματίες από σύγκρουση βαν με φορτηγό - Δείτε βίντεο
Η γυναίκα απεγκλωβίστηκε με τις αισθήσεις της και διακομίστηκε μαζί με έξι ακόμα συνεπιβάτες στο Γενικό Νοσοκομείο Σερρών για ιατρική αξιολόγηση και φροντίδα

Σύνταξη 10 χρόνια νωρίτερα; Γίνεται – Δες τι πρέπει να κάνεις τώρα!
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι και όλα τα βήματα που πρέπει να κάνουν

Τρόμος στην Τρούμπα: Έβγαλε όπλο και άρχισε να πυροβολεί – Ποιος είναι ο δράστης με τις 26 συλλήψεις;
Ο δράστης εντοπίστηκε και συνελήφθη παρά τη σθεναρή αντίστασή του

Εφιαλτικό σενάριο για τη Γη – Έρχεται η «τέλεια καταιγίδα» που απειλεί όλη τη ζωή στον πλανήτη
Οι διελεύσεις γειτονικών άστρων μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία του ηλιακού συστήματος, προκαλώντας εκτίναξη πλανητών από την τροχιά τους ή σύγκρουση μεταξύ τους

Φοιτητικό επίδομα: Ανοιξε η πλατφόρμα - Μέχρι πότε οι αιτήσεις, ποιοι παίρνουν έως 2.500 ευρώ
Πώς κάνουν αίτηση οι δικαιούχοι - Τι ισχύει για τους φοιτητές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη

Hellenic Train: Γέμισε καπνούς αμαξοστοιχία που εκτελούσε δρομολόγιο Έδεσσα - Θεσσαλονίκη
Αναστάτωση για δεκάδες επιβάτες λόγω βλάβης σε δρομολόγιο της Hellenic Train

Ναζαρέτ: Εισβολή σε ελληνορθόδοξη εκκλησία από τους «Στρατιώτες του Θεού»
Η ομάδα «Στρατιώτες του Θεού» εισέβαλαν στον ναό ενώ ήταν κλειστός και χτύπησαν τις καμπάνες

Νέο σοκ για Τσιτσιπά - Εκτός Wimbledon από την πρεμιέρα
Μία ώρα και κάτι λεπτά διήρκησε η φετινή παρουσία του Στέφανου Τσιτσιπά στο Wimbledon

Νέο εργασιακό νομοσχέδιο: Έρχονται 2ημερες προσλήψεις και 13 ώρες απασχόλησης σε ένα εργοδότη
Οι 10 αλλαγές στην αγορά εργασίας

Κάθειρξη 16 ετών στον αρχηγό της «μαφίας των λουκουμάδων» στη Χαλκιδική
Το δικαστήριο τον έκρινε ένοχο για εκβίαση κατ` εξακολούθηση, συμμορία και μία σειρά από πλημμελήματα, χωρίς την αναγνώριση ελαφρυντικού

Αδιανόητος καυγάς σε κλαμπ στη Ζάκυνθο, μπουνιές και σπρωξίματα ανάμεσα σε τουρίστες
Δείτε βίντεο

Eurojackpot: Χιλιάδες Νορβηγοί νόμιζαν ότι έγιναν εκατομμυριούχοι αλλά αποδείχθηκε ότι πρόκειται για λάθος
Ένα σφάλμα στη μετατροπή από σεντ του ευρώ σε νορβηγικές κορώνες έκανε τα ποσά των κερδών να φαίνονται «υπερβολικά υψηλά»
